Voor duurzamere grondstoffen is geen vast recept

24 november 2022

Wat is de CO2-voetafdruk van één stukje vlees, één ei of één liter melk? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, berekent ForFarmers de uitstoot van haar eigen voer. De grondstoffen voor het voer spelen hierin een grote rol, aldus Wilco Engberts (directeur Formulatie, Kwaliteit en Laboratorium) en Mona Dozeman (veevoedkundig samensteller). “95% van de uitstoot van ons voer komt van de grondstoffen. Het ontstaat bijvoorbeeld bij de productie of het vervoer van die grondstoffen. Met de juiste data kun je zien waar de uitstoot van grondstoffen precies vandaan komt, en waar je er dus iets aan kunt doen om het te verkleinen.”

Veel zaken staan met elkaar in verband

Wilco Engberts
Wilco Engberts

Onze grondstoffen verantwoord inkopen en inzetten is één van de drie pijlers in onze duurzaamheidsaanpak Going Circular. We hebben veel aandacht voor het verlagen van de CO2-uitstoot. Dat dit maatschappelijk steeds zwaarder weegt, ziet ook Wilco duidelijk. Door grotere belangstelling én belangen, neemt volgens hem de noodzaak van betrouwbare rekenmodellen toe. “We zijn op allerlei punten bezig onze bedrijfsvoering te verduurzamen. Je ziet daarbij dat veel zaken met elkaar in verband staan. Soms positief, soms negatief. Draai je aan de CO2-knop, dan moet je ook weten wat de impact is op dierwelzijn, kostprijs of bijvoorbeeld regionaliteit in inkoop of afzet. Je wilt voorkomen dat je met het verlagen van je CO2-uitstoot per ongeluk een tegenovergesteld effect bereikt bij een ander duurzaamheidsthema.”

Draaien aan de juiste knoppen

Mona Dozeman
Mona Dozeman

“Je kunt bijvoorbeeld proberen de CO2-uitstoot van grondstoffen te verlagen door mais uit Nederland te gebruiken in plaats van uit Brazilië”, legt Mona uit. “Maar dat wil niet zeggen dat de totale uitstoot hiermee omlaag gaat. Door het warme klimaat in Brazilië droogt de mais veel sneller en natuurlijker, terwijl je mais uit Nederland heel intensief moet drogen, wat weer energie kost. Gelukkig gaan verschillende duurzaamheidsaspecten soms wel hand in hand. Verwerking van bijproducten van de levensmiddelenindustrie in diervoer is gunstig voor de CO2-uitstoot én we zetten reststromen, die de mens niet eet, om in hoogwaardig eiwit via zuivel, eieren of vlees.”

“Omdat die balans bij het verkleinen van de voetafdruk van grondstoffen zo nauw luistert, moet je beslissingen hierover kunnen onderbouwen met cijfers. Daarom maken we gebruik van de onafhankelijke, internationale database van GFLI waar verschillende datastromen samenkomen. Onze data worden steeds uitgebreider en preciezer. Zo weten we steeds beter aan welke knoppen we moeten draaien.”

Kansen voor uitstootvermindering

Een belangrijke knop waar nu al aan gedraaid kan worden, is volgens Wilco de locatie waar grondstoffen geproduceerd worden. “Je wilt met name geen grondstoffen uit gebieden die recent ontbost zijn, zoals bijvoorbeeld het Amazonegebied of de Cerrado in Brazilië. In die gebieden zit de bodem door vallende blaadjes en omvallende bomen vol met organische stof, waardoor er eeuwenlang CO2 in de grond is opgebouwd. Die voorraad komt vrij wanneer je er in de eerste jaren na ontbossing grondstoffen als soja op gaat verbouwen. De CO2-voetafdruk van deze gebieden kan wel tien keer zo hoog zijn als die van de grondstof zelf. We zouden de uitstoot fors kunnen verlagen door bijvoorbeeld soja en andere grondstoffen uit Noord-Amerika of Europa te halen.”

Verschillende belangen

grondstofoverslag

Dat is echter niet zo simpel als het lijkt. “Noord-Amerikaanse soja bevat over het algemeen minder eiwit dan soja uit Brazilië. Vanuit het voetafdruk-perspectief is soja uit Noord-Amerika de betere keuze, maar financieel gezien is Braziliaanse soja het voordeligst. Die afweging moet je maken”, zegt Mona. Het is ook een afweging die je moet kúnnen maken, stelt Wilco: “Het moet wel rendabel zijn. Uiteindelijk gaat het erom dat je met zo weinig mogelijk kilo’s voer, en dus zo weinig mogelijk CO2-input, diezelfde hoeveelheid vlees, melk of eieren kunt produceren. Hoe het dier op basis van het voer presteert, blijft leidend wanneer je gaat schuiven in de samenstelling van voer.”

“ForFarmers zoekt voortdurend naar betere manieren om bijvoorbeeld wel soja uit Brazilië te kunnen blijven verwerken, maar tegelijkertijd zeker te weten dat deze soja niet uit recent ontbost gebied komt. Door satellietbeelden van 20 jaar terug te vergelijken met beelden van nu, kunnen we aantonen dat in die gebieden toen ook al soja werd verbouwd en er dus geen bos was.”