Het gesprek: “Duurzaamheid heeft geen eindstation, het is een continu proces”

15 februari 2021

Nick Major in gesprek met José Aalders, medewerker Total Feed Support Varkens & Pluimvee

In haar dagelijks werk bij Total Feed Support in Heijen is José Aalders medeverantwoordelijk voor de planning van tientallen vrachten vloeibare restproducten die elke dag met name naar varkensbedrijven gaan. De reststromen zijn afkomstig uit de levensmiddelenindustrie en worden als veevoer weer tot waarde gebracht. “Ik ben zo een klein onderdeel van een heel circulair systeem”, constateert José. Maar de boerendochter doet veel meer. Zo stond ze mede aan de wieg van het interne duurzaamheidsnetwerk voor medewerkers van ForFarmers. Nick Major ging met haar in gesprek.

Afbeelding: Dzh_Nick Major José Aalders_in-line
Nick Major vanuit de UK in gesprek met José Aalders in Nederland

Food en agri blijft toch trekken

Nick: “Ik begin met mijn vaste eerste vraag: Wat betekent duurzaamheid voor jou?”
José: “Ik vind het een lastig begrip. Je weet bijna niet waar je moet beginnen als je duurzamere keuzes wilt maken. Maar het zal je niet verbazen dat ik als boerendochter vooral geïnteresseerd ben in de food- en agrisector: duurzamere voedselproductie en bewustere consumentenkeuzes.”
Nick: “Dus dat is er bij jou met de paplepel ingegoten?”
José: “Nou nee, eigenlijk was ik na de middelbare school de boerderij een beetje zat en ben ik Vrijetijdsmanagement gaan studeren. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en ik kwam toch iedere keer weer bij food en agri uit. In een vorige baan heb ik veel projecten gedaan op het snijvlak boer-burger-voedsel. En voor de gemeente Berg & Dal, waar ik woon, heb ik inspiratiesessies met lokale ondernemers georganiseerd om te brainstormen over streekproducten. De contacten met boeren vond ik toch wel heel erg leuk.”

Zijn er grenzen aan groei?

Nick: “Ik bespeur hier al veel activiteiten met een link naar duurzaamheid! Herinner je je nog wanneer het kwartje echt viel?”
José: “Het moment dat ik bewust dacht ‘duurzaamheid vind ik belangrijk’, was in 2015 tijdens een theatervoorstelling over Sicco Mansholt, de oud-minister van Landbouw. De voorstelling werd gespeeld in een loopstal op een boerenerf. Het verhaal kennen de meeste Nederlanders wel: ‘nooit meer honger’ was het uitgangspunt in het naoorlogse landbouwbeleid van Mansholt. In de voorstelling kijkt hij, aan de vooravond van zijn pensioen, terug op de gevolgen – de boterberg, de melkplas, schade aan natuur en milieu – en neemt hij afstand van zijn eigen beleid. Vanaf dat moment vroeg ik me steeds vaker af: zijn er grenzen aan groei en kan ik genoegen nemen met genoeg?”
Nick: “Hoe komt dat in je dagelijkse leven tot uiting?”
José: “Het zit vaak in kleine dingen. Afval scheiden, natuurlijk, en ik probeer minder plastic te gebruiken. Je kunt tegenwoordig ‘shampoo bars’ kopen, shampoo in vaste vorm, zoals een stuk zeep, dat scheelt heel wat plastic flessen. Maar ik probeer ook mensen bewust te maken en het gesprek aan te gaan, over voedselverspilling bijvoorbeeld. Je kunt niet alles tegelijk, maar ik geloof erin dat je met kleine veranderingen een groot verschil kunt maken.”

Het begon met een kop koffie

Nick: “Binnen ForFarmers was jij mede betrokken bij de opstart van het interne ambassadeursnetwerk voor duurzaamheid. Hoe is dat zo gekomen?”
José: “Ik wilde graag iets met duurzaamheid doen in mijn werk en heb toen gewoon Anouk, onze toenmalige duurzaamheidsmanager, gebeld, om samen een kop koffie te drinken. Na het gesprek met haar kwam ik vol energie en toffe ideeën thuis. We zijn gelijk met een van die ideeën aan de slag gegaan: het opzetten van een duurzaamheidsnetwerk binnen ForFarmers. Een platform om kennis te delen en initiatieven vanuit de hele organisatie bij elkaar te brengen. We hadden al vrij snel een flinke groep verzameld, inmiddels zijn we met 44 ambassadeurs uit vier landen.”
Nick: “Ik vind het mooi zoals dit idee als het ware op de werkvloer is ontstaan. Sinds het vertrek van Anouk heb ik dit samen met jou opgepakt. Dat was vast wel even wennen voor jou.”
José: “Haha, ja inderdaad, alles moet ineens in het Engels, dat praat toch net iets minder vlot. Maar zo voorkomen we wel dat het een ‘Nederlands feestje’ wordt. En het is natuurlijk wel heel leuk dat jij als Director Corporate Affairs en ik vanuit Total Feed Support samen aan een project werken terwijl we verder met hele verschillende dingen bezig zijn.”

Diversiteit is de kracht van het netwerk

Afbeelding: Framework_Going_Circular_Boundaries_NL_FC

Nick: “Wat zou jij graag willen bereiken met het netwerk?”
José: “Duurzaamheid heeft geen eindstation, het is een continu proces waarin we allemaal een aandeel hebben. Ik hoop dit proces wat te versnellen en misschien wat richting te geven. In de agrarische sector gaat het vaak over intensief versus extensief. Deze discussie gaat voorbij aan de diversiteit in de sector en suggereert dat er één oplossing is. Als je je gaat verdiepen in elkaars perspectief ontstaat er een ander speelveld met nieuwe verbindingen en kansen voor verandering. Het is mooi dat we met dit ambassadeursnetwerk nieuwe verbindingen kunnen maken. Je hoeft helemaal geen specialist te zijn, juist de mensen die er minder over weten, komen vaak met verfrissende ideeën. De kracht van het netwerk zit ook in de diversiteit van de groep. Dit kan elkaar alleen maar versterken. Veel mensen binnen ForFarmers zijn al bezig met duurzaamheid; ik hoop dat we elkaar kunnen inspireren en met dit netwerk aanjager kunnen zijn van veranderingen, maar ook dat onze duurzaamheidsstrategie Going Circulair meer tot leven komt.”

Nick: “Er staan alvast een paar mooie dingen op stapel de komende tijd, zoals een inspiratiesessie met Arthur van Och, onze Director Supply Chain. Daar kijk ik naar uit. Maar even verder over Going Circular; hoe vind je dat ForFarmers het doet op gebied van duurzaamheid?”
José: “Ik vind het super dat ForFarmers ervoor kiest om hierin een leidende rol te spelen, schouder aan schouder met onze klanten. Het is onmogelijk om anno 2021 een visie op voedsel te ontwikkelen die door iedereen omarmd wordt, iedereen heeft er een mening over en maakt keuzes: biologisch, regionaal, vegetarisch of toch de kiloknaller. De strategie geeft aan welke richting we op willen, maar de dialoog blijft het belangrijkste. Op die manier kunnen we echt het verschil maken. En we doen natuurlijk ook al veel. Een leuk recent voorbeeld vind ik de refurbished bulkoplegger.”

Eten met een verhaal

Nick: “Praat jij met je directe collega’s ook over duurzaamheid?”
José: “Corona maakt het wel iets lastiger om hierover in gesprek te gaan. Maar ik deel natuurlijk wel interessante artikelen en documentaires. Bovendien: voedsel verbindt, iedereen houdt van lekker eten. Ik hou van eten met een verhaal, zoals regionale producten of iets wat ambachtelijk is bereid. Een goed restaurant, een inspirerende chef-kok, een toffe plek om te lunchen, ik deel ze graag. En het leuke is: zonder boeren hebben die chefs niks om mee te rocken. Dat maakt de cirkel weer rond!”

Afbeelding: Dzh_José Aalders_koeien_in-line
José op het melkveebedrijf van haar ouders